Is Headless het CMS van de toekomst?

Magento Open Source is nog altijd het meest gebruikte webwinkelsysteem in Nederland en heeft een krachtig content management systeem (CMS), waarin je de content van je webshop vult en beheert. Het is een complete oplossing waarin de backend (waar de content gecreëerd en onderhouden wordt) en de frontend (waar de content wordt weergegeven aan het publiek) allebei geïntegreerd en met elkaar verweven zijn.

Een nieuwe mogelijkheid waar we steeds meer van horen, is headless CMS, een API-based CMS. Dit is een losstaand systeem dat niet faciliteert hoe de content gepresenteerd wordt, maar zorgt dat het op alle plekken terecht komt waar dat gewenst is. Het is ontstaan als oplossing voor de hoeveelheid verschillende soorten apparaten en kanalen die we tegenwoordig inzetten in ons contact met doelgroepen. Elk kanaal kent een eigen gebruikerservaring en vraagt om een eigen presentatie van de content.

Bij een traditioneel Magento CMS wordt zowel de creatie en het onderhoud van content als wel de presentatie ervan in één systeem geregeld. Bij een Headless CMS is de voor- en achterkant van elkaar gescheiden. En wordt er tussen de systemen gecommuniceerd via API’s. Een traditioneel Magento CMS heeft dus een Magento frontend en een Magento backend. Bij een headless CMS ben je niet gebonden aan een specifieke voorkant of achterkant, maar vrij om deze zelf te ontwikkelen of hier andere bestaande systemen voor in te zetten. Je bent dus uiterst flexibel in je opzet, die je ook nog eens eenvoudig uitbreidt.

Stel, je communiceert nu alleen via je website. Dan wordt benodigde inhoud uit de dataopslag via een API doorgezet naar de frontend. Komen hier in de toekomst kanalen bij, zoals een app of verkoopschermen in je fysieke winkels? Dan zijn die in een headless opzet eenvoudig toe te voegen. Alle data wordt centraal beheerd en onderhouden in de centrale databron. Via API’s wordt inhoud doorgezet naar alle aangesloten interfaces.

Er valt genoeg te lezen over headless ontwikkeling, maar welke vragen spelen een belangrijke rol bij je keuze tussen een traditioneel Magento CMS of een headless CMS? Lees mee en kijk of het voor jouw organisatie een goed moment is om te kiezen voor een headless CMS!

1. Wil je (snel kunnen) anticiperen op nieuwe technologische ontwikkelingen?

Een headless CMS is door de losse opzet zeer flexibel. Zoals gezegd zijn nieuwe kanalen eenvoudig toe te voegen. Dat geldt dus ook voor nieuwe interfaces als chat, voice en smart home interfaces. Mocht je snel willen inspelen op nieuwe technologische mogelijkheden, dan is dit met een headless CMS eenvoudiger te realiseren. Bovendien zorgt een headless CMS voor een interessante ontwikkeling: je hebt geen frontend meer nodig om aankopen te faciliteren. Een bestelling via chat of voice bijvoorbeeld kan met een headless opzet direct in de backend worden afgehandeld.

2. Hoeveel expertise en tijd (en dus ook geld) heb je beschikbaar voor ontwikkeling?

Ga je voor een headless opzet, dan ben je helemaal vrij wat betreft ontwikkeling. Zo kun je kiezen voor een bestaand pakket, voor je frontend of backend. Maar ook een gedeelte of alles zelf (laten) ontwikkelen, want de frontend en backend functioneren helemaal los van elkaar. Er zijn inmiddels al veel headless CMS'en in te zetten voor de ontwikkeling van een headless frontend. In Nederland wordt Contentful vaak genoemd. Maar ook Prismic, Directus, en Kentico Deliver zijn opties. De backend die je hierbij kiest, kan een bestaand systeem zijn, zoals de Magento backend. Of bijvoorbeeld een los product informatie systeem (PIM), waarin al je productdata opgeslagen en beheerd wordt. Je backend kan eveneens custom ontwikkeld worden. Je bent met een headless opzet veel flexibeler. En je ervaart geen beperkingen vanuit bestaande CMS pakketten.

Die vrijheid kan ook een keerzijde hebben. Alles nieuw ontwikkelen, betekent soms: veel werk. En niet te onderschatten, ook het onderhoud vraagt tijd van je ontwikkelteam. Daarnaast dienen er goede API richtlijnen opgesteld en bijgehouden te worden, voor het beschikbaar stellen van de inhoud en alle kanalen die gebruik maken van deze inhoud. Ga je voor eigen ontwikkeling, dan heb je daar dus de juiste expertise en tijd voor nodig. Bij de keuze om wel of niet zelf te ontwikkelen, is het slim om te beoordelen hoeveel de gewenste oplossing afwijkt van een standaard oplossing. Stel je overweegt Magento, maar daarbij blijkt dat je zoveel moet ombouwen dat dit meer werk oplevert dan een maatwerk headless opzet. Dan maakt dat je keuze eenvoudig.

Bij de keuze voor een traditioneel Magento CMS, bezit je een open-source oplossing die continu doorontwikkeld wordt door developers wereldwijd. Het pakket is zeer uitgebreid met zowel gratis als betaalde extensies en hier komen dus steeds nieuwe functionaliteiten bij. Ook komen er regelmatig updates uit waarin ook bug-fixes zitten. Het ontwikkelen op basis van de bestaande pakket-mogelijkheden gaat (afhankelijk van de hoeveelheid maatwerk uiteraard) relatief veel sneller. Je profiteert dus van een goed werkend, zeer uitgebreid systeem en continue optimalisaties, waarmee je ook jouw platform steeds verder kunt optimaliseren. Van je developers wordt vooral veel kennis van Magento gevraagd.

Om zowel van de standaard functionaliteiten van een bestaand systeem als van ontwikkeling-vrijheid te profiteren, is een combinatie een uitkomst. Bijvoorbeeld een Magento backend gekoppeld aan een met Contentful ontwikkelde headless frontend.

3. Hoe belangrijk is snelheid voor het succes van jouw webshop?

Magento is verhoudingsgewijs een log systeem. Met een headless opzet boek je enorm veel tijdwinst in de performance van je webshop, omdat alleen de frontend maar hoeft te worden ingeladen. Zet je de frontend ook nog eens op als een Progressive Web App (PWA), dan bereik je helemaal een ultieme snelheid. Je losse frontend is dan feitelijk nog wel een website, maar functioneert op mobiele devices als een app. Een veelbelovende ontwikkeling die headless commerce verder versterkt. Omdat een PWA ingeladen wordt naar gebruik, realiseert dit een ultieme laadtijd. Bovendien kenmerkt een PWA een optimale gebruiksvriendelijkheid doordat het de vloeiende user experience heeft van een app. En je kunt met een PWA gebruik maken van de functionaliteiten van het mobiele apparaat, zoals camera en GPS. Veel voordelen dus. Gebruikers worden hier erg blij van. Maar jij dus ook. Want een optimale snelheid en gebruiksvriendelijkheid staat naast blije bezoekers eveneens garant voor betere SEO resultaten én meer conversie!

En weet je dat elke seconde telt? Er haken elke milliseconde dat ze moeten wachten bezoekers af op je website. Wil je tot de top behoren, dan is het slim om deze voordelen te gaan benutten. Niet lang hierna zal de rest je volgen. Zeker nu steeds meer grote partijen en bestaande pakketten ook inspelen in op headless. Ook Magento heeft recent in haar laatste versie, Magento 2.3, PWA Studio gelanceerd. Een tool waarmee je eenvoudiger een eigen losse frontend ontwikkelt.

De positieve vibe rondom een headless CMS ten opzichte van een ‘log en beperkend’ CMS, lijkt vooral te ontstaan door de flexibiliteit en vrijheid die het met zich mee brengt. Maar lijkt eveneens vooral gecreëerd te worden door developers. Hoewel het nieuw ontwikkelen en eigen keuze in programmeertaal zeker meer vrijheid geeft, is de complexiteit die kan ontstaan op andere vlakken niet te onderschatten. Veel functionaliteiten die gewoonlijk in een traditioneel CMS zitten, moeten in een headless CMS helemaal nieuw ontwikkeld te worden. Daadwerkelijk een volwaardige vervanger van een Magento CMS is een headless CMS daarom voor veel partijen nog niet. Zeker als je voornamelijk een traditionele webshop wil ontwikkelen, die vooral gericht is op e-commerce. Want belangrijke functionaliteiten die je hierbij nodig hebt, zitten er bij Magento al in. Zoals een check-out proces, up- en cross-sell methodes en kortingscodes. Hiervan profiteren blijft voor een traditionele shop erg interessant.

Toch zijn er zeker ook opties denkbaar waarbij een headless CMS wél veel meerwaarde biedt. Bijvoorbeeld wanneer:

• een standaard CMS veel te uitgebreid is.

• het verkoopproces aanzienlijk afwijkt van een traditioneel verkoopproces.

• je meer wil met content (dan e-commerce). Dan geeft een traditioneel pakket soms moeilijkheden, omdat je veel moet ombouwen.

• je content uit verschillende kanalen wil samenvoegen. De uitwisseling van data via API’s maakt dit gewoon veel makkelijker.

multichannel je focus heeft. Omdat je dan veel verschillende kanalen bezit die van content moeten worden voorzien. Met headless voeg je eenvoudig kanalen toe, en ben je dus flexibel en toekomstvast. En alle content wordt centraal beheerd. Nieuwe content of wijzigingen hoeven dus maar op één plek doorgevoerd te worden. Daar bespaar je veel tijd mee. En je bent consistent in je informatie, altijd en overal up-to-date dus.

Kortom, de keuze om wel of niet voor een headless CMS te gaan, is afhankelijk van de behoeftes in je organisatie. En je ambities! De afweging die je moet maken is welke functionele wensen heb ik? Wat zit standaard in Magento? Welke functionaliteiten niet? En wat is het verschil in kosten op het moment dat we kiezen voor een headless oplossing? Een traditioneel CMS gericht op commerce of een geheel eigen headless CMS ontwikkelen zijn op dit vlak uitersten. Er zijn ook hybride variaties mogelijk. De beste optie kiezen, is niet eenvoudig, maar wel van wezenlijke invloed op het succes van je shop in de toekomst. Zeker de verdieping waard dus! Bluebird Day kijkt graag mee voor een goed advies.

Lees meer over headless commerce